
Wojciech Roszkowski, Świat Apostołów, wyd. Biały Kruk, 2025
Trudno sobie nie zadawać pytania, jak to się stało, że nauki Chrystusa przetrwały i stały się zaczynem prawdziwej rewolucji cywilizacyjnej w Europie, zachodniej Azji i północnej Afryce, a w kolejnych wiekach – w całym świecie" – mówi prof. Wojciech Roszkowski o swojej najnowszej książce pt. „Świat Apostołów" (wyd. Biały Kruk). Część odpowiedzi na to pytanie tkwi w dziejach pierwszych pokoleń Jego świadków, dlatego też po monumentalnym, bestsellerowym cyklu „Świat Chrystusa" prof. Roszkowski zabiera czytelników do świata Apostołów, poddając wnikliwej analizie działalność misyjną pierwszych siewców naszej wiary.
„Świat Apostołów" to głębokie dzieło łączące rzetelność badawczą z refleksją nad wiarą i kulturą wczesnego chrześcijaństwa.
- Szczegóły
- Kategoria: Książki
- Odsłon: 91

Maria Sztuka, Pielgrzymki śląskie do Ziemi Świętej w latach 1840–1914 (Silesian pilgrimages to the Holy Land in the years 1840-1914), University Gazette of the University of Silesia” (July-September 2017), 10 (250) - wywiad z prof. Jerzym Myszorem, autorem książki pt. Silesian pilgrimages to the Holy Land in the years 1840-1914, Katowice 2017.
The result of the painstaking search and research of Prof. Jerzy Myszor is a publication entitled „Silesian Pilgrimages to the Holy Land in the Years 1840-1914. Studies and Materials“ (Katowice 2017). The journeys of Silesians to the Holy Land, discussed in the work, are set in the extensive socio-political context of both Palestine and Silesia at that time. The author also devoted much attention to the pilgrimage as a social and religious phenomenon. The book also traces the traditional pilgrimage routes and all traces of Polish, and especially Silesian, pilgrimage in the Holy Land. The whole book closes with an in-depth consideration of the impact of pilgrimage on the piety of the 19th and 20th centuries.
The basic question that usually accompanies the researcher, the why, was directed at three main areas. It first arose when reading the studies of historians and pastoralists, who, when dealing with pilgrimages, often reduce the subject to peculiar anecdotes, stories about the so-called “singers, the road, the songs,” while from a sociological or theological perspective they treated them with a certain amount of disregard. So it was understandable from the researcher's point of view to find an answer to the question: why such depreciation of pilgrimage? Another question was raised by the tremendous increase in the popularity of pilgrimages to the Holy Land in the mid-19th century, while a third concerned passion piety, especially the Stations of the Cross service, which had taken hold in Catholic churches since the late 18th century.
I asked myself,“ recalls the professor, ”whether there was any connection between pilgrimages to the Holy Land in the 19th century and the almost spontaneous development of various manifestations of the cult of the Passion of Christ in popular piety.
The researcher was also prompted to take up the topic by an unusual reading of diaries of pilgrimages from the early 20th century.
- I came across the publications of Joseph Goy," the researcher continues. - These are diaries of journeys to holy places, referring in form to the existing travel literature, but they are an exceptionally valuable testimony to the level of cultural and religious sophistication of a simple peasant, expressing his impressions very sincerely and therefore authentically. Jozef Goj of Brzezinka wrote as well as he could, using Polish in a dialect form - Silesian. The reading proved to be an excellent inspiration, given that few diaries from this period have survived in Silesia," the Rev. Professor states.
The initial stage of the research consisted of painstaking research, often by feel. It was first necessary to trace the paths of pilgrims, starting from Bogumin, where the rail routes in Silesia crossed from north to south, through Vienna, Trieste to Jaffa, the most important port in the land of Palestine which is the gateway to Jerusalem. It was necessary to determine not only who the statistical pilgrim was, but also his or her personalities, place of origin, occupation and shrines visited. Reaching the existing censuses even required Benedictine patience and the intuition necessary in the work of a scientist. Classification of travelers to the Holy Land was usually done in the hospices where they stayed, based on the language they spoke. In the case of pilgrims arriving from Silesia, there was no problem if the registering Franciscan was a Pole, as he could inquire in detail about the place where the pilgrim was coming from. The situation became more complicated when a Frenchman, an Englishman, an Italian or a Spaniard registered the pilgrim - then the basic criterion became a passport or other identity document, and regardless of the language used, a Silesian was registered as a Catholic from Prussia.
- In Jerusalem, in the archives of the Custody, I made thousands of photocopies, which I meticulously reviewed and analyzed for many months (work on the book took more than three years). On the path of this search, a matter of course for a historian of the Church in Silesia, I had to meet an outstanding Franciscan, such as Father Wladyslaw Schneider at the time.
In the work of Fr. Professor J. Myszor, Fr. Wladyslaw, the first monk to work (in 1875-1887) in the Holy Land, occupies a special place. He was the founder in Silesia of the Society of the Holy Sepulchre - a branch of the Cologne-based journal Das heilige Land. He built a shelter for Silesian pilgrims in Emmaus, contributed to the establishment of a hospice for German pilgrims in Jerusalem (at the Damascus Gate), undertook the construction of a German school in Alexandria, and supported the nascent institutions of the Borromean nuns, successively in Alexandria, Jerusalem and Haifa. Upon his return to Silesia, he helped and participated in the design of the Calvary in Piekary Slaskie, and was also the organizer of the Bible Museum at the monastery on Mount St. Anne.
- Father Vladislav Schneider is the key to understanding the presence of Silesians in the Holy Land, the researcher explains.
The opening of the Ottoman Empire to the Western world, the rapid development of the Iron Railway and Lloyd's fleet of passenger ships not only facilitated travel to Jerusalem, but above all encouraged it. The radical change in political relations in the Ottoman Empire in the 1830s turned the Middle East into the center of an intense political game. It was fought by the Austrians, the French, the Russians, the English and, after 1870, the Germans as well. The pretext was the right to take care of the holy places, and the main goal was a military, political and economic presence in this crucial place for the world.
Dominated by the Muslim element, Palestine became a settlement destination. Pious Jews came for religious reasons to lay their bones in the Valley of Jehoshaphat at the end of their lives. Thanks to huge grants from British magnate and philanthropist Moses Montefiore, a wave of Jewish settlers began to arrive in Jerusalem from the mid-19th century, and a growing Jewish colony was established outside the walls of Jerusalem. The second half of the 19th century also saw the emergence of religiously motivated settlement plans, especially by German Protestants. It was hoped to convert incoming Jews to Christianity, which the utopian Templars intended as a sign of the end times, signifying the second coming of Jesus and the fulfillment of prophecies about the coming of the Kingdom of God. The most spectacular fruit of the Württemberg Templar settlements was the settlements in Palestine numbering several thousand settlers in all. Despite the boisterous announcements, however, in the end few decided to go to Palestine; in 1910 a colony of German settlers in Haifa numbered about 700, while similar, though less numerous, were being established in Jaffa, Sarona and Jerusalem. The Americans, French, Germans and British were also preparing to settle in Palestine.
- One of the groups colonizing Palestine was also supposed to be Silesians, the Rev. Professor explains. - Father Wladislaw, seeing the overpopulated villages in the Opole region, began to draw craftsmen from Silesia to Emmaus looking for work, creating the nucleus of a Silesian colony there - this was another clue to the researcher's search.
The first trace of a Silesian (without a surname) in Jerusalem was recorded in the 1830s by the well-known Swiss physician and dialect researcher, Evangelical Titus Tobler, who was then working and conducting research in Palestine. A Silesian man he met tried to force the doctor's support at the Franciscan hospice in Jerusalem, where he was not wanted back. After all, there was a rule there: every pilgrim could benefit from a free stay of several days in a hospice run by Franciscans, but only once in a lifetime. That's why the friars compiled meticulous censuses, today an invaluable source of knowledge for researchers.
Titus Tobler wrote of a Silesian he met: this is one of the last true pilgrims! A complete abnegate, with some sort of sack on his back, who walked half of Europe to Trieste, then reached Syria, and from Syria to Jerusalem; he went on pilgrimage to give thanks for saving his life twice. This motive was very authentic, and was followed by most pilgrims; they didn't see anything on the way, they didn't know the names of the cities they passed, all that mattered was the destination - Jerusalem. Similarly, Joseph Goj, who peregrinated to Lourdes, Rome, Santiago de Compostela, Loretto, four times to the Holy Land - wrote about his pilgrimages exclusively in religious terms, we will not find in his travel diaries a single reflection that would indicate that he felt like a tourist during his travels.
- This category of religiously motivated pilgrims has persisted and probably continues to this day despite changing external conditions that are capable of turning a pilgrim into a tourist, concludes the Rev. Professor. - The pilgrim knows that he or she is opting for hardship and even the danger of death. Some, therefore, took with them a coffin outfit, knowing that this could be their last earthly trek. Those who choose to go on pilgrimage do not seek any ease in the hardship of the journey. For them, the pilgrimage is a metaphor for life - in drudgery, in hardship, they head to their destination. When does a pilgrim turn into a tourist? When he begins to look for amenities, not hospices, but hotels, a higher standard of service, and sees mementos of history and art monuments along the route of his journey at the shrine, rather than a trace of God's presence.
- I agree with the view that the pilgrimage is a metaphor for the journey of human life. Regardless of religion, it is hardwired into our DNA. In the case of Christianity, it is a path where holy places contain an element of encounter with the sacred and the profane, where God's presence can be touched. So I believe that churches may be emptying, but the same person who does not see his place in the parish church, touched by some inner impulse at some point in his life will pack a backpack and go on a pilgrimage. This is an indestructible archetype," concludes Prof. Jerzy Myszor.
- Szczegóły
- Kategoria: Książki
- Odsłon: 85

Słownik biograficzny mieszkańców Chełmu Śląskiego XIX i XX wieku, pod red. Jerzego Myszora, Katowice - Chełm Śląski 2024, ss. 220, wyd. WueM, fotografie, indeksy.
„Słownik biograficzny mieszkańców Chełmu” wpisuje się w nurt mikrohistorii życia codziennego na przykładzie miejscowości Chełm Wielki (Śląski). Zawiera biogramy osób urodzonych i zamieszkałych w Chełmie w XIX i XX wieku, a także wywodzących się z tej miejscowości, mieszkających poza nią oraz przybyłych do niej takich osób, które wskutek zawartego małżeństwa lub innych okoliczności wrosły w życie społeczności lokalnej. W Słowniku opracowano 280 haseł biograficznych. W Słowniku poza kilkoma wyjątkami, nie znajdziemy „wielkich tego świata”, czyli osób związanych z elitami władzy, Kościoła czy partii politycznych. Przeważają tu zwykli ludzie, członkowie miejscowej społeczności, wyróżniający się przede wszystkim swoją aktywnością w działaniu dla dobra wspólnoty gminnej lub parafialnej. Opracowanie zawiera wyłącznie życiorysy osób, których ziemskie życie dobiegło końca.
Biographical dictionary of the inhabitants of Chelm Śląski XIX and XX century, ed. by Jerzy Myszor, Katowice - Chelm Śląski 2024, pp. 220, ed. by WueM, photographs, indexes.
‘The biographical dictionary of Chełm inhabitants’ is part of the current of microhistory of everyday life on the example of the village of Chełm Wielki (Śląski). It contains biographical entries of people born and living in Chełm in the 19th and 20th centuries, as well as those who originated from the village, lived outside it and those who arrived there and grew into the life of the local community through marriage or other circumstances. The Dictionary compiled 280 biographical entries. With a few exceptions, the Dictionary does not include ‘the greats of this world’, i.e. people associated with the elite of the authorities, the Church or political parties. What prevails here are ordinary people, members of the local community, who are above all distinguished by their activity for the good of the community or the parish. The study contains only the biographies of people whose earthly lives have come to an end.
Promocja "Słownika biograficznego mieszkańców Chełmu Śląskiego XIX i XX wieku", Chełm Śląski, Centrum Kultury, 11 grudnia 2024, godz. 17.00.
11 grudnia 2024 o godz.17.00 w Gminnym Ośrodku Kultury w Chełmie Śl. miała miejsce promocja książki pod redakcją ks. prof. Jerzego Myszora pt.,,Słownik biograficzny mieszkańców Chełmu Śląskiego XIX i XX wieku. Książka zawierająca biogramy osób urodzonych i zamieszkałych w Chełmie Śl. a także wywodzących się z tej miejscowości również przybyłych do niej, które wrosły w życie społeczności lokalnej. Frekwencja przerosła najśmielsze oczekiwania. W ciągu jednej godziny wykupione blisko 100 egz. Słownika. Wszystkie egzemplarze, zgodnie z życzeniem nabywców podpisywał redaktor Słownika. Fotografie: Irena Nocoń.
Promocja Słownika w Centrum Kultury w Chełmie
Nakład książki - wyczerpany. Przygotowywany jest jego dodruk. Należy jednak już myśleć o jego drugim wydaniu, najlepiej w systemie tzw. holenderskim, czyli drugi tom Słownika zawierałby nowe hasła od A - do Z.
- Szczegóły
- Kategoria: Książki
- Odsłon: 608
Michał Kłakus, Biskup Gawlina wobec Żydów w czasie II wojny światowej, IPN 2024 ss. 176.
Autor publikacji podjął próbę interpretacji stosunku biskupa polowego Józefa Gawliny do Żydów w świetle ówczesnych warunków dziejowych. Dzięki przeprowadzonym badaniom udało się wskazać, że bp Gawlina był oddanym polskim patriotą, który pomimo antyżydowskich (a nie antysemickich) poglądów uratował wielu Żydów w czasie II wojny światowej.
The author of the publication has attempted to interpret the attitude of Field Bishop Józef Gawlina towards Jews in the light of the historical conditions of the time. Thanks to his research, it has been possible to show that Bishop Gawlina was a devoted Polish patriot who, despite his anti-Jewish (not anti-Semitic) views, saved many Jews during World War II.
- Szczegóły
- Kategoria: Książki
- Odsłon: 880

Tomasz Staniczek, Paweł Lukas – powstaniec warszawski z Chełmu Małego (Górny Śląsk)
" W Warszawie przy ulicy Krochmalnej 51/43 ukrywał się Paweł Lukas - dezerter z Wehrmachtu, który jako Górnoślązak, w 1940 r. po ukończeniu 16 roku życia został wcielony do Luftwaffe – szkoły lotniczej, początkowo w Poznaniu, a później w Warszawie. Los sprawił, że poznał młodą 20-letnią dziewczynę Halinę Szkaradzińską, która od maja 1942 r., była członkinią Armii Krajowej i występowała pod pseudonimem „Mrówka”. Halina wciągnęła Pawła w działalność konspiracyjną , jednocześnie między młodymi narodziło się uczucie i Halina została narzeczoną Pawła …. ciąg dalszy
- Szczegóły
- Kategoria: Książki
- Odsłon: 1186

Afrahat Mędrzec Perski. Mowy. Tłumaczenie Demonstrationes I-XXIII. Tłumaczył i przypisami opatrzył ks. Andrzej Uciecha, Studia Antiquitatis Christianae. Series Nova, tom 25, Katowice 2023, wyd. WueM, KSJ, ss. 324, tekst, indeksy biblijne.
W języku polskim mamy niewiele dzieł ojców syryjskich, które byłyby kompletne i przetłumaczone z oryginału. Wśród spuścizny orientalnej dużym zainteresowaniem cieszą się Demonstrationes Afrahata, mędrca perskiego. Są one świadectwem teologii orientalnej IV wieku, która różniąc się od tradycji greckiej i łacińskiej, często traktowana jako prymitywna, odnosiła się do wiary przeżywanej w środowisku chrześcijan o mentalności semickiej. Tymczasem tradycja ta jest często wcześniejsza niż znane nam dzieła przekazane w języku greckim. Do tej pory polskie tłumaczenia Mów Afrahata (I-XXII) ukazały się w rozproszeniu od 2004 roku. Mamy nadzieję, że ich edycja w postaci zebranej i uzupełnionej o Epistola Interrogatoris i ostatnią w dziele Syryjczyka Demonstratio XXIII O winnym gronie ułatwi pracę nie tylko popularyzatorom, ale także naukowcom badającym patrologię, jaką prezentuje ortodoksyjny znany nam autor syryjski.
do nabycia w Księgarni św. Jacka
Mowy Afrahata Perskiego Mędrca - spis treści
- Afrahat, O wierze (Demonstratio Prima. De fide. Patrologia Syriaca I, 5-45).
- Afrahat, O miłości (Demonstratio Secunda. De caritate. Patrologia Syriaca I, 48-96),
- Afrahat, O poście (Demonstratio tertia. De ieiunio. Patrologia Syriaca I, 97-136),
- Afrahat, O modlitwie (Demonstratio quarta. De oratione. Patrologia Syriaca I, 137-182),
- Afrahat, O wojnach (Demonstratio quinta. De bellis. Patrologia Syriaca I, 184-237),
- Afrahat, O synach przymierza (Demonstratio sexta. De monachis. Patrologia Syriaca I,240-312),
- Afrahat, O pokutujących (Demonstratio septima. De paenitentibus. Patrologia Syriaca I,313-360),
- Afrahat, O ożywieniu umarłych (Demonstratio octava. De resurrectione mortuorum.Patrologia Syriaca I, 361-405),
- Afrahat, O pokorze (Demonstratio IX. De humilitate. Patrologia Syriaca I, 408-41),
- Afrahat, O pasterzach (Demonstratio X. De pastoribus, Patrologia Syriaca I, 444-465),
- Afrahat, O obrzezaniu (Demonstratio XI. De circumcisione. Patrologia Syriaca I, 467-504),
- Afrahat, O święcie Paschy (Demonstratio XII. De paschate. Patrologia Syriaca I, 505-540),
- Afrahat, O szabacie (Demonstratio XIII. De sabbato, Patrologia Syriaca I, 541-572),
- Afrahat, List synodalny (Demonstratio XIV. Exhortatoria. Patrologia Syriaca I,573-726),
- Afrahat, O pokarmach czystych i nieczystych (Demonstratio XV. De dictinctione ciborum. Patrologia Syriaca I, 728-757),
- Afrahat, O narodach, które zastąpiły naród (Demonstratio XVI: De Gentibus quae Loco Populi Suffectae Sunt, PSyr 1, 760-784),
- Afrahat, O Chrystusie, Synu Bożym (Demonstratio XVII: De Christo Dei Filio, PSyr 1, 785-816),
- Afrahat, Przeciw Żydom o dziewictwie i świętości (Demonstratio XVIII: Adversus Iudaeos de virginitate et sanctitate, Patrologia Syriaca 1, 817-844),
- Afrahat, Przeciwko Żydom, którzy mówią, że na nowo zostaną zgromadzeni (Demonstratio XIX: Adversus Iudaeos qui dicunt se denuo congregatum iri, PSyr 1, 845-892),
- Afrahat, O trosce o biednych (Demonstratio XX: De sustentatione egenorum, PSyr 1, 893-930),
- Afrahat, O prześladowaniu (Demonstratio XXI: De Persecutione, PSyr 1, 931-990),
- Afrahat, O śmierci i czasach ostatecznych (Demonstratio XXII: De morte et novissimis temporibus, Patrologia Syriaca 1, 992-1049),
- Afrahat, O winnym gronie (Demonstratio XXIII: De Acino, Patrologia Syriaca 2, 1-150).
- Szczegóły
- Kategoria: Książki
- Odsłon: 1155

Powstanie Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Dokumenty i relacje, Wprowadzenie i edycja Lucyna Sadzikowska, Katowice 2023, seria: Źródła do Dziejów Kościoła Katolickiego na Górnym Śląsku, t. 34, wyd. WueM, KSJ, ss. 340.
Proces tworzenia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego istniejącego od 1968 roku rozpoczął się w 1990 roku. Finał przedsięwzięcia nastąpił 10 lat później. Dlaczego trzeba było czekać tak długo? Czy to był efekt cyklu zmian na uczelni? Czy też w 2000 roku zaistniały dwa powody: organizacyjno-administracyjny oraz światopoglądowy? A może był to sprzyjający czas do budowy uniwersytetu z wydziałem teologicznym jako jego dopełnieniem, zgodnie z pierwotną koncepcją sięgającą średniowiecza - universitas magistrorum et scholarium. Na te i inne pytania odpowiada monografia, na którą składają się źródła, relacje, wybór najważniejszych artykułów prasowych.
zakup: Księgarnia św. Jacka
Za: Gość Niedzielny 10 IX 2023, nr 25.
- Szczegóły
- Kategoria: Książki
- Odsłon: 1088

Jerzy Myszor, Duszpasterze śląscy i ich czasy. Katowice 2023, wyd. WueM, ss. 540. Wybór artykułów.
Wszystkie publikowane w tym tomie szkice i studia wychodzą poza proste oceny i klasyfikacje. Warto je czytać, gdyż ks. prof. Jerzy Myszor, odkrywa dla nas nowe obszary badawcze, odświeża narrację o faktach pozornie dobrze znanych, solidnie dokumentuje każde twierdzenie. W dobie płynnej ponowoczesności, gdzie ważniejsze są interpretacje od faktów, a studenci historii, a coraz częściej także badacze oraz osoby zajmujące się popularyzacją wiedzy historycznej, rzadko odwiedzają archiwa i biblioteki, jego prace zachowują świeżość. Bazują bowiem na solidnych podstawach źródłowych. Andrzej Grajewski (ze Wstępu).
Spis treści: O pożytku studiowania historii; Zmartwychwstańcy na Śląsku. Z dziejów odrodzenia religijnego na Górnym Śląsku w XIX wieku; Ślązacy na uczelniach europejskich; Problem kształcenia kandydatów do kapłaństwa w diecezji wrocławskiej w latach 1742–1811; Katolicka doktryna o państwie w nauczaniu biskupa Melchiora Diepenbrocka (1845–1853); Prawno-społeczne aspekty zabójstw dzieci narodzonych i aborcji na Śląsku w latach 1742–1914; Bractwa i stowarzyszenia kościelne w parafiach chorzowskich na przełomie XIX i XX wieku. Materiały; Katolickie stowarzyszenia charytatywne kobiet na Śląsku w latach 1848–1940. (Na przykładzie Konferencji Pań św. Wincentego à Paulo); Ruch Rongego i jego skutki dla chrześcijańskiej Europy; Peregrynacje chłopów śląskich do Ziemi Świętej w latach 1840–1914; Wojna w nauczaniu kardynała Adolfa Bertrama; Udział śląskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego w I wojnie światowej; Emil Szramek – droga do Polski; Akcja charytatywna w diecezji katowickiej w latach 1925–1939. Cele i zasady działania.; Die polnisch-deutschen Beziehungen aus der Sicht der Kirche im sogenannten polnischen Schlesien in den Jahren 1918–1926; Kapituła Katedralna w Katowicach w latach 1926–1939; Duchowieństwo górnośląskie wobec czynnego udziału w życiu politycznym kraju w okresie międzywojennym (1918–1939); Administracja kościelna polskiego Śląska Zaolziańskiego 1938–1940; Die Beziehungen zwischen Kardinal Bertram und dem Kattowitzer Bischof Adamski während des Zweiten Weltkrieges 1939–1941; Kontakty władz diecezji katowickiej ze Stolicą Apostolską i Polskim Rządem na Uchodźstwie: wrzesień 1939–luty 1941; Wpływ Kościoła katolickiego na postawy społeczeństwa na Górnym Śląsku w okresie okupacji hitlerowskiej; Duchowieństwo diecezji katowickiej w czasie wojny i okupacji; Duchowni śląscy w Wehrmachcie 1940–1945; Listy z obozów koncentracyjnych, aresztów śledczych i więzień jako źródło historyczne; Stanisław Adamski – biskup śląski; Sylwetka polityczna biskupa Stanisława Adamskiego w latach 1945–1952; Józef Gawlina – Biskup (ad personam) polskich żołnierzy, wygnańców i emigrantów (1942–1964); Proces beatyfikacyjny ks. Emila Szramka; Wychować „księdza patriotę”. Stosunek władz komunistycznych do formacji do kapłaństwa w Śląskim Seminarium Duchownym w Krakowie w latach 1952–1980; Biografia kandydata na biskupa: Jerzy Stroba – kapłan diecezji katowickiej (1942–1958); Służba wojskowa alumnów Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w latach 1959–1979; Pomoc uwięzionym i internowanym w diecezji katowickiej w okresie stanu wojennego 1981–1983; Kultura niezależna w Kościele – zagrożenie czy szansa? Na podstawie doświadczeń w diecezji katowickiej
- Szczegóły
- Kategoria: Książki
- Odsłon: 945

Pielgrzymki Józefa Goja do Ziemi Świętej w 1902 i 1905 roku, Edycja tekstów źródłowych. Studia i materiały, Edycja i opracowanie: Jerzy Myszor, Katowice 2023, wyd. WueM, ss. 224, nakład ograniczony - 120 egz.Ewangelia jest drogą, a nie zbiorem zasad, zakazów i nakazów; jest drogą, naśladowaniem Mistrza Jezusa Chrystusa przez ucznia. Pielgrzymka do miejsc świętych jest metaforą tej drogi; wierzący w Chrystusa wiedzą, że są obcymi na tym świecie, nie mają tu swego domu, są w drodze do domu Ojca, a towarzyszem na tej drodze jest Zbawiciel Jezus Chrystus. Pielgrzymka do Jerozolimy jest poszukiwaniem jego śladów w czasie jego ziemskiej wędrówki i jednocześnie symbolem naszej życiowej wędrówki do niebieskiej Jerozolimy.
Publikacja prezentuje spisane wspomnienia z dwóch pielgrzymek górnika zamieszkałego w Piekarach - Józefa Goja do Ziemi Świętej w 1902 i 1905 roku. Józef Goj i jego towarzysze w pielgrzymkach do Ziemi Świętej nawiedzili wszystkie najważniejsze miejsca związane z życiem Pana Jezusa. Wspomnienia pisane są w gwarze śląskiej, co dodatkowo wzmacnia ich znaczenie – jako dokumentu pobożności ludowej z początku XX wieku.
Edycja krytyczna wspomnień z pielgrzymek śląskiego pątnika Józefa Goja do Ziemi Świętej jest bardzo cenna, bowiem rzadko dysponujemy edycjami pątniczych tekstów wspomnieniowych stworzonych przez osoby z nizin społecznych, jak w tym przypadku. W literaturze polskiej dysponujemy tylko kilku podobnymi utworami (Feliksa Boronia, Pawła Orzechowskiego i Jakuba Sawickiego). Te jednak, zanim ukazały się, zostały poddane głębokiej obróbce przez wydawców. Natomiast wspomnienia Józefa Goja, a właściwie dziennik z jego pielgrzymek do Ziemi Świętej i Rzymu w 1902 oraz ponownie do Ziemi Świętej w 1905 zachowały wiele elementów gwary powszechnie używanej wśród mieszkańców Górnego Śląska z przełomu XIX XX wieku. (z rec. dra hab. Hieronima Kaczmarka.
Spis treści
Wykaz skrótów
Jerzy Myszor - Wstęp
Edycja tekstów:
• J. G., Opis pielgrzymki do Ziemi Świętej i Rzymu opisał jeden z uczestników tejże pielgrzymki, Niemieckie Piekary 1903.
• [Józef Goy], Opis pielgrzymki do Ziemi Świętej, która składa się ze sześciu osób, a nazwiska ich są, Jan Tabor liczący lat 68, Ludwik Kudera 67, Jan Pietrzyk 69, Jan Urbanek 67, Józef Goy 58, Tomasz Schulc 46, Niemieckie Piekary [1906].
• Józef Goy, Pieśni pątnicze ułożone z widzenia i odwiedzenia tychże miejsców świętych, Niemieckie Piekary 1912.
• Pieśń o Pielgrzymach Palestyny w roku [1919]
Daniela Dylus - Szata językowa tekstów Józefa Goja
Antoni Reginek - Uwagi na temat pieśni pątniczych do Ziemi Świętej we wspomnieniach Józefa Goja
Bibliografia
Słownik wyrażeń gwarowych
Słownik osobowy
Indeks geograficzny
do nabycia w Księgarni
Pielgrzymki Józefa Goja do Ziemi Świętej w 1902 i 1905 roku, Katowice 2023
prezentacja wspomnień, połączona z dyskusją na temat indywidualnych pielgrzymek górników śląskich do Ziemi Świętej, odbędzie się w salce przy kościele parafialnym Najśw. Serca Pana Jezusa w Mysłowicach
środa 21 czerwca 2023, godz. 19.00
Prezentację poprowadzą: ks. prof. Jerzy Myszor oraz dr Daniela Dylus
Ewangelia jest drogą, a nie zbiorem zasad, zakazów i nakazów; jest drogą, naśladowaniem Mistrza Jezusa Chrystusa przez ucznia. Pielgrzymka do miejsc świętych jest metaforą tej drogi; wierzący w Chrystusa wiedzą, że są obcymi na tym świecie, nie mają tu swego domu, są w drodze do domu Ojca, a towarzyszem na tej drodze jest Zbawiciel Jezus Chrystus. Pielgrzymka do Jerozolimy jest poszukiwaniem jego śladów w czasie jego ziemskiej wędrówki i jednocześnie symbolem naszej życiowej wędrówki do niebieskiej Jerozolimy.
Publikacja prezentuje spisane wspomnienia z dwóch pielgrzymek Józefa Goja z Brzezinki k. Mysłowic oraz Ludwika Kudery z Mysłowic w 1902 i 1905 roku. Wspomnienia pisane są w gwarze śląskiej.
- Szczegóły
- Kategoria: Książki
- Odsłon: 1984
Krystian, zebrał i opracował Adam Dziurok, Rybnik 2022, s. 100; Wydawnictwo Dukle, nakład 100 egz., ISBN: 978-83-954310-9-8
Książka zatytułowana „Krystian” opowiada o pasjach, zaangażowaniu społecznym i wrażliwości Krystiana Dziuroka – mieszkańca Rybnika, działającego na rzecz dzielnicy i parafii Boguszowice, pomagającego osobom niepełnosprawnym. Pracował przez lata jako naczelnik Wydziału Podatków Urzędu Miasta Rybnika, a jedną z jego pasji była wspinaczka wysokogórska. W 2012 r., podczas jednej z wypraw w Alpy, którą odbył ze znanym himalaistą Adamem Bieleckim, spadł w przepaść. Jego ciała nigdy nie odnaleziono, ale pamięć o Krystianie pozostaje wciąż żywa. Świadczy o tym nie tylko ta książka, ale też frekwencja podczas spotkania okolicznościowego zorganizowanego z okazji 10. rocznicy jego śmierci i wydania tej publikacji. Składa się ona z kilku części. Po zaprezentowaniu biografii bohatera tomu, w rozdziale „Obserwacje i pasje” zamieszczono opowiadanie, kilkanaście wierszy oraz różne zapiski Krystiana. Najobszerniejsza część (pt. „Zapamiętany”) zawiera wspomnienia o nim – zarówno z okresu szkolnego, pracy w urzędzie, jak i z turnusów dla osób niepełnosprawnych. W ostatnim fragmencie książki opisano ostatnią wyprawę górską Krystiana, a tym samym ostatnie dni jego życia.
- Szczegóły
- Kategoria: Książki
- Odsłon: 2857
Korespondencja Augusta Hlonda i Józefa Gawliny 1924-1948, Katowice 2022, ss. 392, wyd. WueM, KSJ, wyd. 2, uzupełnione.
Prezentowana korespondencja Hlond – Gawlina, to ważny przyczynek do zrozumienia historii Kościoła w Polsce w okresie międzywojennym, a także interesujące źródło informacji na temat roli Kościoła, a zwłaszcza zaś duszpasterstwa wojskowego w okresie II wojny światowej na Zachodzie.
Drugie wydanie Korespondencji Hlond-Gawlina zostało poszerzone o 83 listy, odnalezione w archiwach polskich i zagranicznych. Na szczególną uwagę zasługuje to, że udało się odnaleźć 38 listów z okresu II wojny światowej i, dzięki czemu dotychczasowy zbiór 29 listów aktualnie powiększył się do 67 i jest już chyba (?) kompletny.
Andrzej Grajewski, Korespondencja Augusta Hlonda i Józefa Gawliny w latach 1924-1948 (omówienie), GN 6 XI 2022, nr 44.
- Szczegóły
- Kategoria: Książki
- Odsłon: 1394
Jarosław Zawisza, Parafia św. Józefa Robotnika w Czarkowie. Historia i współczesność, Katowice 2022, wyd. WueM, indeksy, tabele, fotografie
Jarosław Zawisza prezentuje dzieje parafii św. Józefa Robotnika w Czarkowie. W dziewięciu rozdziałach przedstawił: rys historyczny miejscowości i parafii wraz z przemianami struktur administracji kościelnej i państwowej, życie religijno-społeczne z uwzględnieniem grup parafialnych oraz charakterystykę duchowieństwa wraz z zarysem pracy duszpasterskiej i społeczno-kulturalnej w Czarkowie. Wartościowym uzupełnieniem publikacji są dołączone dokumenty archiwalne oraz zestawienia statystyczne dotyczące historii omawianej parafii. Konstrukcja pracy zaproponowana przez Autora w pełni pozwala na uchwycenie kwestii dotyczących historii miejscowości i parafii a jednocześnie przynosi nowe i szerokie spojrzenie na problemy polskiej parafii i wsi w XX wieku. Publikacja niewątpliwie spotka się z dużym zainteresowaniem i uznaniem szerokiego grona czytelników i miłośników historii regionalnej. ( fragment recenzji dr Anity Palimąki)
Jarosław Zawisza (ur. 1998) - mieszkaniec Czarkowa od urodzenia, pracownik Biblioteki Teologicznej w Katowicach i student historii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego, współpracownik "Głosu Pszczyńskiego" (od 2020) i współorganizator dwóch edycji Ogólnopolskiej Konferencji Interdyscyplinarnej "Między katedrą a katedrą. Kościół a nauka, kultura i polityka" (2020, 2022). stypendysta Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia" (2OI2-2OI9), członek Liturgicznej Służby Ołtarza w rodzinnej parafii. Jego zainteresowania badawcze obejmują historię Kościoła na Górnym Śląsku, dzieje ziemi pszczyńskiej oraz historię polityczną i kulturalną dwudziestolecia międzywojennego w Polsce i w Europie.
- Szczegóły
- Kategoria: Książki
- Odsłon: 1681
Czesław Horain, Na tropie Polaków w Ziemi Świętej. Rejestr pielgrzymów i podróżników polskich do Ziemi Świętej przybyłych w latach 1845-1921; 1931-1947. Edycja źródeł. Wstęp i opracowanie Michał Kłakus, [wyd.] WueM, Katowice - Toulon 2022
Spis treści
N. Klimas, W drodze do Casa Nova s. 5
M. Kłakus, Czesław Horain - życie i działalność s. 18
Pielgrzymki Polaków do Ziemi Świętej. Stan badań,
Czesław Horain i jego pasje badawcze
Badacz polskich śladów w Palestynie
Rejestr pielgrzymów i podróżników polskich do Ziemi Świętej przybyłych w latach 1845-1921; 1931-1947, s. 71
Nota edytorska.
Biblioteka Polska w Paryżu. Towarzystwo Historyczno-Literackie,
Czesław Horain. Materiały osobiste. Testament. s. 296.
Bibliografia s. 306
zakup: Księgarnia
- Szczegóły
- Kategoria: Książki
- Odsłon: 1647
Halina Karina Domagała, Jak ziarnko gorczycy … Zgromadzenie Sióstr św. Jadwigi Prowincji Katowickiej na Białorusi, publikacja polsko-białoruska, Katowice 2022, fotografie, tabele, ss. 130.
Siostry św. Jadwigi, realizując charyzmat Założyciela – ks. Roberta Spiske, skierowały swe kroki na Białoruś. Od pierwszych dni pobytu w tym kraju prowadziły katechizację, uczyły modlitw i pieśni religijnych. Dokładały wszelkich starań, aby gromadzić przy parafii dzieci. Organizowały im czas wolny. Odwiedzały również osoby chore, starsze, potrzebujące pomocy. Posługiwały w zakrystii. Siostry przebywają na Białorusi już dwadzieścia osiem lat. W tym czasie powstały cztery placówki: w Słucku, Asipowiczach, Krupkach i Grodnie. Do dzisiaj przetrwały trzy z nich – placówka w Krupkach została bowiem zamknięta. Wśród dziewcząt, które objęte były katechizacją zrodziło się wiele powołań. W Zgromadzeniu jest obecnie dziesięć sióstr z Białorusi.
zakup: Księgarnia
- Szczegóły
- Kategoria: Książki
- Odsłon: 618
Józef Gawlina, Cum Deo. Dziennik 1959-1964, Wstęp i opracowanie Jerzy Myszor, Katowice 2022, wyd. WueM, ss. 446, indeksy, fotografie.
Krytyczne wydanie Dziennika abp. Józefa Gawliny pisanego w okresie soboru watykańskiego II przynosi wiele niezwykle interesujących i szczegółowych informacji. Łatwo domyślać się pośpiechu w zapisie notatek. Mimo to tekst tchnie nie tylko autentycznością, ale i troską o szczegółowość w dokonywanym na bieżąco zapisie wydarzeń. Mimo owego szkicowego charakteru widać w sprawach dużej wagi staranność w opisywaniu szczegółów, zwłaszcza próby wiernego odtwarzania ważnych rozmów. Dla teologa zainteresowanego powstawaniem dokumentów Vaticanum II tekst Dziennika z pewnością będzie ważnym, uzupełniającym źródłem, pomagającym odsłonić kulisy debat nad niektórymi dokumentami, zarówno z wczesnej fazy przygotowań, jak i z auli soborowej. Zapiski nie koncentrują się na uzasadnieniach przygotowywanych tez, ale pomagają w „doświetleniu” profilów myślowych różnych ojców soborowych, z samym autorem dziennika na czele. Ks. prof. Jacek Kempa - fragment recenzji.
Dziennik abpa Józefa Gawliny z lat 1959–1964 to niezwykle rzadkie, a zarazem wyjątkowe źródło do dziejów Kościoła powszechnego i w Polsce. Po raz pierwszy do rąk Czytelników trafiają bowiem osobiste zapiski jednego z najważniejszych polskich hierarchów – uczestnika Soboru Watykańskiego II. Dzięki szczegółowym opisom poznajemy aktywność duszpasterską Protektora Emigracji Polskiej, stosunki z dostojnikami kurii rzymskiej oraz dykasteriami watykańskimi, jego zaangażowanie w pracach komisji przygotowawczych, a następnie komisji soborowych i udział w samym XXI Soborze Powszechnym. Niezwykle interesujące są spotkania – z przybyłymi na sobór – biskupami z kraju, w tym prymasem Polski kard. Stefanem Wyszyńskim. Skomplikowane relacje łączące obu dostojników wynikały przede wszystkim z odmiennych losów życiowych i doświadczeń duszpasterskich oraz różnice w ocenie ludzi, faktów i zdarzeń. To one właśnie są odkryciem, które może przynieść rewizję obu postaci we współczesnej historiografii kościelnej. Najwyższy poziom merytoryczny i wydawniczy gwarantuje osoba inicjatora edycji, a zarazem jej redaktora naukowego – ks. prof. dr. hab. Jerzego Myszora – wybitnego znawcy biografii abpa Józefa Gawliny. dr hab. Michał Białkowski, prof. UMK
Andrzej Grajewski, Spojrzenie od środka, Gość Niedzielny, nr 19 (15 V 2022), s. 36-37.
- Szczegóły
- Kategoria: Książki
- Odsłon: 1988