Duszpasterstwo polskie we Francji w świetle korespondencji arcybiskupa Józefa Gawliny i księdza Kazimierza Kwaśnego w latach 1949-1963 Edycja dokumentów, wstęp i opracowanie Michał Kłakus, Katowice - Trans en Provence 2017.

Początki Polskiej Misji Katolickiej we Francji sięgają 1836 roku. Rektor Misji wraz z polskimi księżmi byli odpowiedzialni za zorganizowanie pomocy duszpasterskiej dla Polaków przybyłych do Francji w XIX i XX wieku. Ich liczba w latach 30-tych i po zakończeniu II wojny światowej przekraczała 400 tys. Dla Polaków we Francji wiara była wyrazicielką patriotyzmu.

Sposób praktykowania wiary świadczył o stopniu zaangażowania patriotycznego. Kościół był namiastką ojczyzny i dzięki niemu pozostali Polakami i katolikami. Dla polskich kapelanów uczucia narodowe i patriotyczne były wyrażane w sposobie sprawowania kultu religijnego, doborze pieśni religijnych, nauki katechizmu. Na zaprezentowany zbiór składają się głównie oryginały korespondencji Protektora Emigracji Polskiej do Rektora Polskiej Misji Katolickiej i kopie ks. Kazimierza Kwaśnego do abpa Józefa Gawliny pochodzące z Archiwum Polskiej Misji Katolickiej we Francji. Korespondencja pomiędzy tymi dwoma dostojnikami kościelnymi pochodzi z lat 1949 – 63. Celem niniejszego wyboru korespondencji między Rektorem Polskiej Misji Katolickiej ks. Kazimierzem Kwaśnym a Protektorem Wychodźstwa Polskiego abp. Józefem Gawliną jest uzupełnienie wiedzy na temat działalności duchowieństwa polskiego we Francji. Lektura przytoczonych dokumentów pokazuje napięcia, jakie powstały w okresie przedwojennym, ale były ciągle obecne po zakończeniu drugiej wojny światowej między polską i francuską wizją duszpasterstwa. Poznajemy spojrzenie abpa Józefa Gawliny na temat istoty kapłaństwa oraz jego rozumienie powszechności Kościoła katolickiego.